مسائل و نکات حقوقی

• شرط توارث بین زوجین عبارت است از:

1- عقد نکاح دائم بین زن و شوهر. پس در ازدواج موقت توارث بین زوجین برقرار نمی شود.

2- در زمان فوت زن و مرد در عقد یکدیگر باشند و رابطه زوجین بین آنها برقرار باشد.

• استثنائات ارث بین زوجین عبارت است از:

1- یکی از موارد استثنا طلاق رجعی است که در ایام عده طلاق، زن در حکم زوجه بوده و رابطه زناشویی بین زوجین برقرار است و در این مدت از یکدیگر ارث می برند.

2- استثناء دیگر این است که اگر مردی در حال بیماری با زنی عقد کند و به دلیل همان بیماری قبل از نزدیکی فوت نماید، زن از او ارث نخواهد برد.

3- مورد دیگر این است که اگر شوهر در حال بیماری زن خود را طلاق دهد و بر اثر همان بیماری ظرف یکسال فوت نماید و زن نیز بعد از طلاق با دیگری ازدواج نکرده باشد از همسر سابق خود ارث می برد، هرچند که طلاق بائن بوده و رابطه زناشویی قطع شده باشد.

• در خصوص میزان سهم الارثزن و شوهر باید گفت که مواردی وجود دارد که باعث ایجاد تغییراتی در این امر می شود از جمله وجود یا عدم وجود فرزندان و همچنین وجود همسران متعدد برای مرد.

1- چنانچه زن فوت کند و دارای فرزند نباشد، شوهر نصف اموال زن را به ارث می برد و اگر زن وارث دیگری مانند پدر و مادر نداشته باشد نیز بقیه اموال زن به شوهر می رسد ولی اگر زن فوت کند و دارای اولاد و یا اولادِ اولاد باشد (زیرا اولادِ اولاد نیز در صورت نبود اولیاء خود جانشین آنها محسوب شده و مانند آنها ارث می برد) شوهر یک چهارم از اموال زن را به ارث می برد.

2- در صورتی که شوهر فوت کند و اولاد نداشته باشد زن یک چهارم اموال شوهر را به ارث می برد ولی اگر شوهر دارای اولاد یا اولادِ اولاد باشد زن یک هشتم اموال شوهر را به ارث می برد.

3- چنانچه مرد دارای دو یا چند همسر باشد، سهم الارث زوجه یعنی یک هشتم بین همسران وی به طور مساوی تقسیم خواهد شد. البته در صورتی که همسران در عقد دائمی باشند و در هنگام فوت مرد نیز رابطه زوجیت و عقد دائم برقرار بوده باشد.

4- زوج از تمام اموال زوجه ارث می برد و زوجه در صورت فرزند دار بودن زوج یک هشتم از عین اموال منقول و یک هشتم از قیمت اموال غیرمنقول اعم از عرصه و اعیان ارثمی برد. در صورتی که زوج هیچ فرزندی نداشته باشد، سهم زوجه یک چهارم از کلیه اموال طبق قاعده فوق است. در این خصوص هرگاه ورثه از اداء قیمت امتناع کنند، زن می تواند حق خود را از عین اموال استیفاء کند.