مسائل و نکات حقوقی

هرکس از راه حیله و تقلب مردم را به داشتن اموال و یا اختیارات واهی و دروغین فریب دهد، از حوادث و اتفاقات غیر واقع بترساند، به امور غیر واقع امیدوار کند و یا با اسم و عنوان جعلی با استفاده از وسایل و اسباب فوق؛ اموال، اسناد حوالجات، قبوض، مفاحساب و … را تحصیل و از این طریق کسب درامد کند، کلاهبردارمی‌باشد.

اینکه عمل انجام شده شرایط فوق را داشته باشد تا فردی به جرم کلاهبرداری (نه سرقت) محکوم شود یک طرف قضیه است که تشخیص آن نیز برعهده دادگاه می‌باشد. اما برای اینکه مسیر شکایت طی شود و رای نهایی من باب کلاهبرداری صادر شود چه مراحلی می بایست طی شود؟

در این مقاله من، وکیل کلاهبرداریو جرایم مالی گروه وکلای آهوپای ، به ۸ مرحله اصلی و مهمی که از شروع شکایت آغاز و به رای دادگاه ختم می‌شود، خواهم پرداخت و با جزییات هر مرحله را برای شما توضیح خواهم داد.

مرحله اول: طرح دعوا و شکایت کلاهبرداری

اولین قدم برای شکایت از جرم کلاهبرداری، ارائه شکواییه می‌باشد. برای نوشتن شکواییه رعایت نکات و موارد زیر الزامی می باشد:

نام و نام خانوادگی، نام پدر، سن، شغل، میزان تحصیلات، وضعیت تأهل، تابعیت، مذهب، شماره شناسنامه، شماره ملی، نشانی دقیق و درصورت امکان نشانی پیام نگار (ایمیل)، شماره تلفن ثابت و همراه و کدپستی شاکی
موضوع شکایت، تاریخ و محل وقوع جرم
ضرر و زیان وارده به مدعی و مورد مطالبه وی
ادله وقوع جرم، اسامی، مشخصات و نشانی شهود و مطلعان در صورت امکان
مشخصات و نشانی مشتکی‌عنه یا مظنون در صورت امکان

نکته:اوراق مربوط به شکواییه توسط قوه قضاییه سابقا طراحی شده است و شما صرفا ملزم به تکمیل آن به طور صحیح می باشید.
نکته۲:با تنظیم شکایت نامه، شما می‌بایست اسناد و مدارکی که در راستای اثبات شکواییه خودتان می‌باشد را پیوست نمایید و هزینه بررسی شکایت کیفری که مبلغ ۵۰۰۰ تومان است را به صورت تمبر ابطال نمایید.

مرحله دوم: ارائه شکایت نامه به دادسرا

پس از تنظیم و تکمیل شکایت نامه، شما می‌بایست آن را به برای رسیدگی به دادسرا تقدیم نمایید. مطابق با ماده ۱۱۶ قانون آیین دادرسی کیفری؛ مراتب صلاحیت دادسرای‌های برای رسیدگی به جرم شامل موارد زیر می باشد:

دادسرای محل وقوع جرم:اصل و قاعده این است که شاکی باید در ابتدا شکایت نامه خود را به دادسرای محل وقوع جرم تقدیم نمایند.
دادسرای محل کشف جرم یا دستگیری متهم:اگر محل وقوع جرم مشخص نباشد شکواییه به دادسرا تقدیم می‌شود که جرم در حوزه آن کشف شده یا متهم دستگیر شده است.
دادسرای محل اقامت متهم:اگر محل وقوع جرم به هر عنوان مشخص نباشد یا جرم کشف نشده یا متهم دستگیر نشود شکایت به دادسرای محل اقامت متهم تقدیم خواهد شد.

مرحله سوم: ارائه شکایت نامه به معاونت ارجاع

شما می‌بایست پس از باطل نمودن تمبر و تصدیق تمام اوراق کپی، شکایت نامه خود را در دادسرا به معاونت تقدیم نمایید. معاون ارجاع با برررسی پرونده و نبود ایراد و مانع خاص در بررسی پرونده می تواند پرونده را به کلانتری و یا یکی از شعب بازپرسی و دادیاری ارسال نماید.
در صورت ارسال پرونده، شما باید پس از پیگیری و دستور رئیس بخش شکواییه خود را به قسمت ثبت رایانه تقدیم کنید. پس از اتمام این مرحله، پرونده در اختیار یکی از مسئولین دادگستری قرار گرفته تا اطلاعات و تحقیقات مورد انتظار توسط ضابطین دادگستری انجام و پرونده مجددا به دادسرا ارسال شود.

نکته:هنگام ارجاع پرونده به شعب دادیاری یا بازپرسی، شما می‌بایست بعد از تحویل شکایت نامه از معاونت ارجاع بع دادیاری مشخص شده، مراجعه کنید تا پرونده در آنجا ثبت گردد. البته لازم به ذکر است اگر بازپرس یا دادیار برای تحقیقات بیشتر و قبل از ثبت شکایت پرونده را به کلانتری ارجاع دهند، شما می بایست به کلانتری نیز برای پیگیری مراجعه نمایید.

مرحله چهارم: تعیین جلسه در یکی از شعب بازپرسی

بعد از انجام مراحل فوق اگر پرونده از نظر شعبه رسیدگی کننده کامل باشد، بازپرس و یا دادیار دستور تعیین وقت رسیدگی و همچنین علت حضور را به مدیر اعلام می‌کنند مدیر نیز موارد فوق را همراه با اخطاریه به واحد ابلاغ قضایی برای رساندن خبر جلسه به طرفین دعوا یا وکلای ایشان ابلاغ می‌کند.

نکته:اگر پرونده از نظر شعب رسیدگی کننده نقص داشه باشد یا نیاز به تحقیقات و شهادت شهود باشد، پرونده به دستور مقام قضایی به کارشناسی یا کلانتری ارجاع داده خواهد شد.

مرحله پنجم: رسیدگی به پرونده در شعبه بازپرسی و دادیاری

پس از طی مراحل فوق، مقام رسیدگی کننده با شنیدن اظهارات طرفین، بررسی مدارک، شهادت شهود و در نهایت اخذ آخرین دفاع از متهم رای خود را صادر خواهد کرد.

مرحله ششم: ارجاع پرونده به دادگاه بدوی

پس از صدور کیفرخواست پرونده به دادگاه (دادگاه عمومی کیفری ۱ یا۲، دادگاه انقلاب یا دادگاه نظامی) شکواییه در دفترکل ثبت و به یکی از شعب پرونده به نظر قاضی ارجاع داده می‌شود. بعد از اینکه جلسه رسیدگی به اصحاب دعوا یا وکلای آنان ابلاغ شد در زمان تعیین شده جلسه رسیدگی تشکیل و اسناد و مدارک موجود مجدداً مورد بررسی قرار می‌گیرد.
حکم اولیه خارج از دو مورد زیر نیست:

۱)اگر دادگاه با بررسی اوراق پرونده و اظهارات شاهدان و اسناد موجود، معتقد به ارتکاب جرم از سوی متهم باشد او را به علت ارتکاب جرم به مجازات قانونی محکوم خواهد نمود.
نکته:این رأی از تاریخ ابلاغ از سوی محکوم علیه ظرف بیست روز برای اشخاص مقیم ایران و دو ماه برای اشخاص خارج از ایران قابل تجدیدنظرخواهی در دادگاه تجدیدنظر می‌باشد.

۲)اگر اسناد و مدارک کافی برای تحقق جرم وجود نداشت یا به هر علتی وقوع یا انتساب جرم به متهم احراز نشد دادگاه مکلف است حکم برائت متهم را صادر نماید.
نکته:این رای از سوی شاکی ظرف مهلت ۲۰ روز برای اشخاص مقیم ایران و ظرف مهلت دو ماه برای اشخاص خارج از ایران قابل تجدید نظر می‌باشد.

مرحله هفتم: ارجاع پرونده به دادگاه تجدیدنظر

در صورت اعتراض هریک از طرفین پرونده که اغلب اوقات اتفاق می‌افتد پرونده به دادگاه تجدید نظر ارسال خواهد شد. چنانچه حکم بر محکومیت متهم صادر شده باشد جلسه رسیدگی حضوری برای دادگاه تجدیدنظر رسیدگی‌کننده الزامی است و الا بدون حضور اصحاب دعوا به تجدیدنظرخواهی رسیدگی و تصمیم قطعی می‌گیرد و این رأی به اصحاب دعوا ابلاغ می‌گردد.

مرحله هشتم: اجرای حکم

در صورتی که رای صادره بر علیه متهم بوده و مدارک، شواهد و … بر علیه وی باشد، پرونده برای اجرای احکام کیفری به دادسرای محل ارتکاب جرم ارجاع خواهد شد تا دادسرا طبق مقررات قانون دادرسی آیین دادرسی کیفری حکم را به مرحله اجرا برساند.

سخن آخر…

همانطور که ملاحظه نمودید مراحل بررسی و رسیدگی به پرونده شکایات کیفری همچون کلاهبرداری از پیچیدگی های فراوانی برخوردار است و طی تمام این مراحل شاید بیش از چندماه به طول بیانجامد.
به همین دلیل به شما عزیزان توصیه می‌کنم اگر تجربه پیگیری و ارائه شکایت ندارید حتما قبل از هرگونه اقدامی با وکیل شکایات کیفری و دعاوی مالی گروه آهوپای به صورت رایگان تماس گرفته و از مشاوره وکلای پایه یک ما بهره مند شوید.